ข้าวโพด

CPP Myanmar ระบบตรวจสอบย้อนกลับตลอดห่วงโซ่อุปทาน ประจำปี 2568 ย้ำจุดยืนผู้นำอุตสาหกรรมข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ มุ่งสู่ความยั่งยืนตลอดห่วงโซ่อุปทาน

บริษัท CPP Myanmar เดินหน้าดำเนินการตรวจสอบย้อนกลับ (Traceability) ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์อย่างต่อเนื่อง ล่าสุดจัดการทวนสอบระบบเป็นครั้งที่ 3 ประจำปี 2568 โดย บริษัท คอนโทรลยูเนี่ยน (Control Union) องค์กรผู้ตรวจประเมินการตรวจสอบย้อนกลับและมาตรฐานการทำเกษตรยั่งยืน (Farm Sustainability Assessment : FSA) ตามแผนการทวนสอบห่วงโซ่อุปทานทุก 3 เดือน เพื่อยืนยันความโปร่งใสและความน่าเชื่อถือในกระบวนการผลิต การตรวจสอบยังครอบคลุมทุกขั้นตอน ตั้งแต่ร้านค้าจำหน่ายเมล็ดพันธุ์ข้าวโพด การเพาะปลูกในไร่ของเกษตรกร การรวบรวมผลผลิต การขนส่ง สมาคมผู้ค้าข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ (MCIA) ไปจนถึงการส่งต่อเข้าสู่อุตสาหกรรม โดยยึดหลักการสำคัญคือ “ไม่ปลูกในพื้นที่รุกป่า และไม่มีการเผาแปลง” ซึ่งถือเป็นหัวใจสำคัญในการสร้างความยั่งยืนและลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม

นายวรสิทธิ์  สิทธิวิชัย  ประธานผู้บริหารฝ่ายปฏิบัติการ ธุรกิจ CPP Myanmar เปิดเผยว่า “การตรวจสอบย้อนกลับทุก 3 เดือน เป็นการตอกย้ำความตั้งใจของเราในการสร้างห่วงโซ่อุปทานที่โปร่งใส ตรวจสอบได้ และเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม CPP Myanmar มุ่งมั่นที่จะยกระดับอุตสาหกรรมข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ของภูมิภาคนี้สู่มาตรฐานสากล พร้อมขับเคลื่อนการผลิตที่ตอบโจทย์ทั้งความต้องการของตลาดและความยั่งยืนในระยะยาว”

บริษัทฯ ดำเนินการพัฒนาระบบ Value Chain Traceability หรือ “การตรวจสอบย้อนกลับห่วงโซ่คุณค่า” เพื่อสร้างความมั่นใจให้เกษตรกรและผู้เกี่ยวข้อง ว่าเมล็ดพันธุ์ทุกเมล็ดได้ผ่านกระบวนการผลิตที่ได้มาตรฐานและมีการตรวจสอบย้อนกลับตั้งแต่ต้นน้ำจนถึงปลายน้ำ เพื่อให้มั่นใจได้ว่าไม่มีการปลูกในพื้นที่ป่าและไม่มีการเผาแปลง และระบบดังกล่าวครอบคลุมทุกขั้นตอน ได้แก่ การวิจัยและพัฒนา (R&D) เพื่อสร้างพันธุ์ที่มีคุณภาพ , โดยใช้เทคโนโลยีชีวภาพขั้นสูงพัฒนาพันธุ์เพื่อสร้างความมั่นคงด้านอาหาร ให้เป็นแหล่งวัตถุดิบสำคัญของภูมิภาคนี้ ร่วมมือกับคู่ค้าผู้จำหน่ายเมล็ดพันธุ์ข้าวโพดส่งต่อถึงเกษตรกร ผู้ปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ที่มีคุณภาพได้มาตรฐาน พร้อมกันนี้ยังมีหน่วยงานและองค์กรพันธมิตร อาทิ บริษัท กรุงเทพโปรดิ๊วส จำกัด (BKP) , Myanmar C.P. Livestock Co., Ltd. (MCPL) และ สมาคมผู้ค้าข้าวโพด ประเทศเมียนมา (MCIA) เข้ามามีบทบาทในการควบคุม ตรวจสอบและสนับสนุน เพื่อให้การจัดการอุตสาหกรรมข้าวโพดเลี้ยงสัตว์เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ 
Mrs. Ma Yu Wadi Tun  จากสมาคมผู้ค้าข้าวโพดเลี้ยงสัตว์  (MCIA) กล่าวว่า การสร้างมาตรฐานตรวจสอบย้อนกลับและมาตรฐานการค้าข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ของประเทศเมียนมา จะเปลี่ยนแปลงให้เกษตรกรของเราเป็นผู้ผลิตวัตถุดิบอย่างมีคุณภาพ ความรู้และคำแนะนำจากผู้ทวนสอบยังทำให้เกิดการพัฒนาระบบบริหารจัดการตลอดห่วงโซ่อุปทานนี้ให้มีมาตรฐาน มีการปรับปรุงระบบอย่างต่อเนื่อง และยังสร้างการตระหนักถึงการดูแลสิ่งแวดล้อม ซึ่งสำคัญมากต่อการทำเกษตรกรรมที่ยั่งยืน

การดำเนินการตรวจสอบอย่างต่อเนื่องนี้ ไม่เพียงสร้างความเชื่อมั่นให้กับคู่ค้า เกษตรกร และผู้เกี่ยวข้อง แต่ยังสนับสนุนการบรรลุเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) ทั้งด้านการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก และส่งเสริมการเกษตรที่เป็นมิตรต่อโลก อันเป็นรากฐานสำคัญในการสร้างอนาคตที่มั่นคงของอุตสาหกรรมเกษตรกรรมในภูมิภาค

#CPPMyanmar #ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ #CPCRTGreatStory

วันที่ 30 สืงหาคม 2568 นายจตุพร บุรุษพัฒน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ เปิดเผยว่า ตามที่คณะกรรมการนโยบายและบริหารจัดการข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ (นบขพ.) ได้มีมติเมื่อวันที่ 28 สิงหาคม 2568 เห็นชอบการกำหนดราคารับซื้อข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ในประเทศ ประจำปี 2568/69  ตนจึงได้ลงนามออก ประกาศกระทรวงพาณิชย์ เรื่อง ราคารับซื้อข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ในประเทศ ประจำปี 2568/69 เพื่อให้การรับซื้อข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ของเกษตรกร ผู้รวบรวม และโรงงานอาหารสัตว์ มีความเหมาะสม เป็นธรรม และสอดคล้องกับสถานการณ์การผลิตและการตลาด โดยประกาศฉบับนี้ให้มีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 30 สิงหาคม 2568 จนถึงวันที่ 31 กรกฎาคม 2569

โดยตามประกาศดังกล่าว ได้กำหนดราคารับซื้อข้าวโพดเลี้ยงสัตว์สด ชนิดเมล็ดที่มีความชื้น 30% ของเกษตรกรในพื้นที่จังหวัดเพชรบูรณ์ กำแพงเพชร ชัยภูมิ พิจิตร และอุทัยธานี ในราคากิโลกรัมละ 7.05 บาท สำหรับจังหวัดอื่น ๆ ให้เป็นไปตามโครงสร้างราคารับซื้อรายจังหวัด ส่วนข้าวโพดเลี้ยงสัตว์แห้ง ชนิดเมล็ดที่มีความชื้น 14.5% ณ หน้าโรงงานอาหารสัตว์ในพื้นที่กรุงเทพมหานครและปริมณฑล ในราคากิโลกรัมละ 9.80 บาท สำหรับจังหวัดอื่น ให้เป็นไปตามระยะทาง และค่าขนส่งในแต่ละพื้นที่ โดยปรับเพิ่มหรือลดราคาตามตารางการหักลดน้ำหนักเมล็ดข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ที่มีความชื้น ซึ่งกรมการค้าภายในได้ประกาศไว้เมื่อวันที่ 24 มกราคม 2562 ทั้งนี้ เพื่อให้เกิดความเป็นธรรมกับทุกฝ่าย สำหรับข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ที่มีการทำสัญญาซื้อขายล่วงหน้าและได้ตกลงราคากันไว้ก่อนหน้าประกาศฉบับนี้จะมีผลบังคับใช้ คู่สัญญา สามารถซื้อขายข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ได้ในราคาที่ตกลงกันไว้ในสัญญา

นายจตุพร เน้นย้ำว่า ผู้รวบรวมและโรงงานอาหารสัตว์ทุกแห่งต้องปฏิบัติตามประกาศกระทรวงพาณิชย์อย่างเคร่งครัด โดยต้องแสดงราคารับซื้อและอัตราการหักลดความชื้น ณ จุดรับซื้ออย่างชัดเจน 
โดยกรมการค้าภายในได้แจ้งไปยังจังหวัดทุกจังหวัดที่เกี่ยวข้องเพื่อกำกับดูแลการซื้อขายให้เป็นไปตามประกาศ และสำนักงานพาณิชย์จังหวัดกำกับดูแลพร้อมกับชุดตรวจสอบลงพื้นที่ ตรวจสอบการรับซื้ออย่างสม่ำเสมอ หากฝ่าฝืน เช่น การรับซื้อในราคาต่ำกว่าที่แสดงไว้ หรือหักลดน้ำหนักความชื้นไม่ตรงตามที่ประกาศกำหนด จะมีความผิดตามพระราชบัญญัติว่าด้วยราคาสินค้าและบริการ พ.ศ. 2542 ซึ่งมีทั้งโทษปรับและโทษจำคุก

ทั้งนี้ หากมีผู้รวบรวมรายใดปฏิเสธหรือประวิงการจำหน่ายข้าวโพดเลี้ยงสัตว์โดยไม่มีเหตุผลอันสมควร อาจเข้าข่ายความผิดตามมาตรา 30 และหากโรงงานอาหารสัตว์รายใดรับซื้อในราคาที่ต่ำเกินสมควร หรือหยุดรับซื้อ จำกัดคิว หรือปิดโรงงานโดยไม่มีเหตุผลอันสมควร จนทำให้ราคาในตลาดปั่นป่วน ก็อาจเข้าข่ายความผิดตามมาตรา 29 โดยทั้งสองกรณีมีโทษสูงสุดถึงจำคุก 7 ปี หรือปรับไม่เกิน 140,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

นอกจากนี้ ประกาศกระทรวงพาณิชย์ยังได้กำหนดมาตรการสอดคล้องกับการกำหนดการนำเข้าข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ภายใต้กรอบ WTO ในโควตาหรือข้าวสาลีสำหรับการผลิตอาหารสัตว์ ในปี 2569 โดยระบุว่า ผู้ประกอบการที่ยื่นขออนุญาตนำเข้า จะต้องรับซื้อข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ภายในประเทศในปริมาณ 3 ส่วน ต่อการนำเข้าข้าวโพดเลี้ยงสัตว์หรือข้าวสาลี 1 ส่วน พร้อมทั้งต้องแสดงหลักฐานการรับซื้อจากเกษตรกรในประเทศ และราคารับซื้อต้องเป็นไปตามราคาดังกล่าวข้างต้น 

“ประกาศฉบับนี้มีเป้าหมายเพื่อเป็นหลักประกันราคาผลผลิตของเกษตรกร ป้องกันการกดราคาจากกลไกตลาด และสร้างความชัดเจนแก่ผู้ประกอบการในภาคอุตสาหกรรมอาหารสัตว์ กระทรวงพาณิชย์จะติดตามและกำกับดูแลอย่างเข้มงวด เพื่อให้ทุกฝ่ายปฏิบัติตามกติกาและเกิดความเป็นธรรมต่อเกษตรกร” นายจตุพร กล่าว

“รัฐบาล”เดินหน้าเต็มสูบทุกทางแก้ฝุ่นระยะยาว สั่งเข้มประกาศผู้นำเข้าข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ต้องมีใบรับรองปลอดเผา

วันอาทิตย์ที่ 2 กุมภาพันธ์ 2568 เวลา 11.45 น. นายอนุกูล พฤกษานุศักดิ์ รองโฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี เปิดเผยว่า รัฐบาลเร่งดำเนินมาตรการแก้ไขปัญหาฝุ่น PM 2.5 ในทุกมิติ เพื่อลดการสะสมของฝุ่นจากการเผาในแหล่งเพาะปลูกทั้งในและนอกประเทศ ด้วยการสนับสนุนวัตถุดิบทางการเกษตรที่ปราศจากการเผา โดยกรมการค้าต่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์ ได้ประชุมร่วมกับหน่วยงานภาครัฐและเอกชน ตามข้อสั่งการของนายกรัฐมนตรี เพื่อกำหนดแนวทางลดปัญหาฝุ่น PM 2.5 ข้ามพรมแดน  ทั้งนี้ ที่ประชุมเห็นชอบในหลักการ ที่จะดำเนินการกับข้าวโพด ที่ใช้เป็นวัตถุดิบอาหารสัตว์เป็นลำดับแรก  โดยจะออกประกาศกระทรวงพาณิชย์กำหนดมาตรการควบคุมการนำเข้าข้าวโพดจากต่างประเทศ เพื่อป้องกันการนำเข้าข้าวโพดที่มาจากการเผา 

นายอนุกูล กล่าวต่อว่า สำหรับมาตรการที่เตรียมประกาศใช้ ผู้นำเข้าต้องปฏิบัติตามเงื่อนไขที่กรมการค้าต่างประเทศกำหนด ต้องแสดงเอกสารประกอบการนำเข้า ทั้งแบบฟอร์มการแจ้งข้อมูลประกอบการนำเข้า ตามที่กำหนด เอกสารรับรองจากหน่วยงานผู้มีอำนาจอย่างเป็นทางการ (Competent Authority : CA) ของประเทศผู้ส่งออกว่าสินค้าข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ที่นำเข้า เป็นสินค้าที่มาจากแหล่งเพาะปลูกที่ไม่มีการเผา และพิสูจน์ได้ว่า  ผู้เพาะปลูก ผู้ส่งออก ผู้รวบรวมมีระบบการตรวจสอบย้อนกลับ และต้องมีภาพแผนที่แสดงถึงแปลงที่ใช้ในการเพาะปลูกให้ชัดเจน ซึ่งแนวทางทั้งหมดจะต้องเป็นไปตามหลักเกณฑ์ขององค์การการค้าโลก (WTO) และพันธกรณีตาม FTAs รวมทั้งไม่สร้างภาระให้กับผู้ประกอบการ โดยจะเสนอให้คณะกรรมการนโยบายข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ (นบขพ.) และคณะรัฐมนตรีเพื่อพิจารณาต่อไป

ทั้งนี้ ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์เป็นสินค้าที่ไทยผลิตได้ประมาณ 4 – 5 ล้านตันต่อปี ขณะที่มีความต้องการใช้ประมาณ 8 – 9 ล้านตันต่อปี จึงมีความจำเป็นต้องมีการนำเข้าจากประเทศเพื่อนบ้าน ได้แก่ เมียนมา สปป.ลาว และกัมพูชา ซึ่งที่ผ่านมามีการนำเข้าประมาณปีละ 1.3 - 1.8 ล้านตัน แต่ปี 2567 นำเข้าถึง 2 ล้านตัน เป็นการนำเข้าจากเมียนมา มากที่สุดในสัดส่วนร้อยละ 87 ของปริมาณการนำเข้า รองลงมา คือ สปป.ลาว ร้อยละ 12.61 และ กัมพูชา ร้อยละ 0.39 ตามลำดับ โดยทางกรมการค้าต่างประเทศจะร่วมมือกับทูตพาณิชย์ในเมียนมา เพื่อรวบรวมรายชื่อผู้ส่งออกที่ไม่ใช้การเผา และเจรจาจับคู่ธุรกิจกับผู้ประกอบการไทย รวมทั้งเร่งประชาสัมพันธ์ให้ประเทศเพื่อนบ้านทราบถึงมาตรการดังกล่าว เพื่อบรรเทาปัญหาฝุ่นควันข้ามพรมแดนซึ่งเป็นประเด็นสำคัญระดับชาติ

 “รัฐบาลมุ่งสร้างมาตรฐานสินค้านำเข้าและส่งเสริมความร่วมมือกับประเทศเพื่อนบ้าน เพื่อแก้ไขปัญหาฝุ่น PM 2.5 ของไทยในการค้าระหว่างประเทศ โดยสนับสนุนการจับคู่ธุรกิจระหว่างผู้ส่งออกที่ปลอดการเผากับผู้นำเข้าที่ต้องการสินค้าเกษตรคุณภาพ สำหรับมาตรการดังกล่าว จะเริ่มจากข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ก่อนขยายสู่สินค้าเกษตรอื่น ๆ เพื่อช่วยส่งเสริมทั้งเศรษฐกิจและสิ่งแวดล้อมไปพร้อมกันอย่างสมดุล ซึ่งจะพิจารณาผลกระทบต่ออุตสาหกรรมที่ใช้ข้าวโพดอย่างรอบด้านเพื่อให้เกิดผลกระทบน้อยที่สุด” นายอนุกูล กล่าว

ส.อาหารสัตว์ ขานรับนโยบายรัฐนำเข้าข้าวโพดตามข้อตกลง AFTA พร้อมช่วยรับซื้อ “มันเส้น” แม้ใช้น้อย ย้ำอย่าให้มีทรายปน  

วันที่ 18 ธ.ค.67 นายอรรถพล ชินภูวดล ผู้จัดการสมาคมผู้ผลิตอาหารสัตว์ไทย เปิดเผยว่า สมาชิกสมาคมรับทราบมติที่ คณะรัฐมนตรี (ครม.) อนุมัติหลักการนำเข้าข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ ตามความตกลงเขตการค้าเสรีปี 2568 แล้ว  ชื่นชมรัฐประกาศได้รวดเร็ว ส่งผลให้กระบวนการผลิตเดินหน้าต่อได้อย่างราบรื่น ขณะเดียวกัน สมาชิกยินดีช่วยรับซื้อ “มันเส้น” ตามที่กรมการค้าภายในขอความร่วมมือ แม้จะมีสัดส่วนการใช้เพียง 4-5% ซึ่งน้อยมาก  ขอเพียงอย่าให้มีทรายปะปนเข้ามา เนื่องจากจะทำให้เครื่องจักรเสียหาย 

“ครม.อนุมัติงบ 368 ล้านบาทช่วยชาวไร่มัน รักษาเสถียรภาพราคามันสำปะหลังไปแล้ว แต่เมื่อกรมการค้าภายในขอความร่วมมือมา สมาชิกของเราก็ยินดีที่จะช่วยเหลือโดยช่วยซื้อมันเส้นตามสัดส่วนการใช้ อย่างไรก็ตามสิ่งที่พบคือมีทรายปะปนเข้ามาซึ่งอาจทำให้เครื่องจักรของสมาชิกเสียหายได้ จึงต้องขอให้ระมัดระวังให้มาก และชาวไร่มันสามารถติดต่อกับโรงงานอาหารสัตว์แต่ละแห่งได้โดยตรง” นายอรรถพลกล่าว 

ทั้งนี้ เมื่อวานนี้ (17 ธ.ค.67) ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) มีมติอนุมัติในหลักการร่างประกาศกระทรวงพาณิชย์ เรื่อง การนำข้าวโพดที่ใช้เป็นวัตถุดิบอาหารสัตว์เข้ามาในราชอาณาจักร ตามความตกลงภายใต้เขตการค้าเสรีอาเซียน (AFTA) สำหรับ พ.ศ. 2568 ตามที่กระทรวงพาณิชย์เสนอ โดยผู้นำเข้าจะได้รับสิทธิพิเศษทางด้านภาษีศุลกากร ในอัตรา 0%  โดยเป็นการคงนโยบายและมาตรการนำเข้าเช่นเดียวกับปี 67 ทั้งหมด เพื่อให้ผู้ประกอบการอุตสาหกรรมผลิตอาหารสัตว์ สามารถนำเข้าข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ให้เพียงพอต่อความต้องการใช้ภายในประเทศ ในช่วงที่ผลผลิตภายในประเทศออกสู่ตลาดน้อย ตลอดจนเพื่อให้เป็นไปตามความตกลงระหว่างประเทศที่ไทยผูกพันไว้

ความก้าวหน้าในการลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ปัญหาหมอกควัน PM2.5 ที่หลายฝ่ายกำลังพยายามช่วยกันแก้ไขนับว่ามีความคืบหน้าไปไม่น้อย ไม่ว่าจะเป็น พรบ.อากาศสะอาดที่มีร่างออกมาหลายร่าง หรือ การเตรียมออกมาตรฐานบังคับต่างๆ ที่มุ่งเป้าลดการเผาที่ก่อให้เกิดควัน  โดยภาคเกษตรเป็นปัจจัยส่วนหนึ่งที่ถูกพาดพิงว่าก่อเกิดมลพิษดังกล่าว โดยเฉพาะอย่างยิ่ง นาข้าว ไร่อ้อย และไร่ข้าวโพด 

การตระหนักและคำนึงถึงสุขภาพของสิ่งแวดล้อมและผู้คน สะท้อนออกมาผ่านความชัดเจนในการแก้ปัญหา PM2.5  ซึ่งดูเหมือน “ข้าวโพด” จะมีความชัดเจนในการแก้ปัญหาดังกล่าวมากกว่าพืชชนิดอื่น  อาจเป็นเพราะข้าวโพด เป็นวัตถุดิบอาหารสัตว์ตัวหลัก เป็นต้นน้ำของการผลิตอาหารปลอดภัย จึงจำเป็นต้องมีการตรวจสอบย้อนกลับข้าวโพดก่อนส่งเข้าไลน์การผลิตอาหารสัตว์อยู่แล้ว ดังนั้น การพัฒนาต่อยอดให้ตรวจสอบถึงแหล่งผลิตว่าต้องไม่มีการเผาแปลงด้วย จึงเป็นสิ่งที่ทำได้รวดเร็วกว่าพืชชนิดอื่น

แม้จะไม่ใช่ผู้ที่ลงมือเผา แต่ผู้ประกอบการอาหารสัตว์ก็นำจุดแข็งในฐานะผู้ซื้อ มากำหนดเป็นเงื่อนไขการรับซื้อว่าข้าวโพดทุกเมล็ดที่เข้าสู่กระบวนการผลิตต้องยืนยันได้ว่าไม่ได้มาจากพื้นที่รุกป่าหรือผ่านการเผาตอซัง โดยมีผู้ประกอบการรายใหญ่นำร่อง ด้วยการพัฒนาแอพพลิเคชั่นที่เชื่อมโยงกับดาวเทียม และตรวจจับได้ถึงจุดความร้อนในแปลงปลูกแต่ละพื้นที่ พร้อมการปฏิเสธที่จะรับซื้อทันทีหากพบว่าเกษตรกรกรรายใดใช้วิธีเผาแปลง  

มาตรการในด้านของภาคเอกชน เดินหน้าได้อย่างต่อเนื่อง ภายใต้ความร่วมมือของเกษตรกรผู้ปลูกข้าวโพด ผู้รวบรวมข้าวโพด ที่ลงทะเบียนร่วมมือลด PM2.5 ด้วยกัน แม้จะมีเพียงผู้ประกอบรายใหญ่รายเดียวที่เข้มแข็งเดินหน้าพัฒนาระบบตรวจสอบย้อนกลับให้ถึงที่สุดก็ตาม แต่ก็ถือว่าเป็นต้นแบบที่ดีที่กำลังสร้างให้ผู้ประกอบการรายอื่นๆ เดินตาม  

ส่วนภาครัฐ ผู้มีบทบาทสำคัญที่จะช่วยลดการเผาตอซังได้นั้น คงหนีไม่พ้น “กระทรวงเกษตรและสหกรณ์” ซึ่งกรมปศุสัตว์ กรมวิชาการเกษตร และ สำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ (มกอช.) ต่างก็มีการขับเคลื่อนมาตรฐานหลายๆ ตัว  อาทิ “กรมปศุสัตว์” ที่กระตือรือล้นปรับปรุงแนวทางการจัดการวัตถุดิบอาหารสัตว์ เพื่อลดปัญหาฝุ่นพิษ PM2.5 โดยตั้งเป้าหมายให้ ผู้ประกอบการอาหารสัตว์ ไม่รับซื้อผลผลิตข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ที่มีการเผาแปลงปลูก เพื่อสร้างเป็นมาตรฐานด้านการเกษตรที่ดี (Good Agriculture Practice- GAP) พร้อมสนับสนุนให้ โรงงานอาหารสัตว์ทุกแห่ง ทำระบบตรวจสอบย้อนกลับข้าวโพด เพื่อให้มั่นใจได้จริงๆว่าข้าวโพดที่รับซื้อนั้นไม่ผ่านการเผาแปลง ด้วยการสนับสนุนโครงการ “ไม่เผาเราซื้อ”  เช่นเดียวกับที่ผู้นำอุตสาหกรรมดำเนินการอยู่ 

ขณะที่ “กรมวิชาการเกษตร” ก็เร่งออกประกาศเรื่อง หลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไข ในการขอรับรองกระบวนการผลิตข้าวโพดเมล็ดแห้งแบบไม่เผา เพื่อลดปัญหาฝุ่น PM2.5 (PM 2.5 Free Plus) ส่วน “สำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ” หรือ มกอช. ก็ได้จัดประชุมคณะกรรมการวิชาการ พิจารณามาตรฐานสินค้าเกษตร เรื่องการผลิตพืชแบบไม่เผา โดยเริ่มที่สินค้าข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ พร้อมตั้งเป้าหมายให้เป็น “มาตรฐานบังคับ” ในอนาคต  เกิดเป็นภาพความร่วมมือที่จะสร้างมาตรฐานให้ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องนำไปปฏิบัติได้จริง 

ในขณะที่เห็นฟากฝั่งหนึ่งตั้งอกตั้งใจแก้ปัญหา มุ่งลดผลกระทบสิ่งแวดล้อมและสุขภาพประชาชน โดยไม่ให้กระทบอาชีพของผู้คนในห่วงโซ่การผลิต ก็กลับได้เห็นอีกฟากฝั่งหนึ่งพยายามบั่นทอน สร้างความแตกแยก ทำแม้กระทั่งสื่อสารข้อมูลบิดเบือนว่า รัฐบาลจะส่งเสริมให้ไทยเป็นผู้นำอาหารสัตว์ หวังสร้างความเกลียดชัง ทั้งที่จริงๆ แล้ว รัฐบาลประกาศผลักดันส่งเสริมอาหารหมา-แมว หรืออาหารสัตว์เลี้ยง

ถึงกับต้องตั้งคำถามว่า คนกลุ่มนี้ทำไปแล้วได้ประโยชน์อะไร รับเงินสนับสนุนจากใครมาบ่อนทำลายความตั้งใจของคนไทยที่กำลังร่วมมือกันแก้ปัญหานี้อยู่ แทนที่จะส่งเสริมสนับสนุนให้ผู้ประกอบการเร่งทำการตรวจสอบย้อนกลับให้ครบทุกราย หรือร่วมด้วยช่วยกันรณรงค์ให้เกษตรกรลดการเผา … 

คงเพราะพูดแต่ปากมันง่ายกว่าลงมือทำ แต่ไม่ช่วยทำก็ไม่ว่า…ขอแค่ “อย่าเอาเท้าราน้ำ” ก็พอ

โดย : ธนา วรพจน์วิศิษฐ์ 

ห่วงโซ่การผลิตอาหารระส่ำจากวงจรอุบาทว์ข้าวโพดไทย กักตุน-ข่มขู่-ปั่นราคาข้าวโพดให้พุ่งถึงกิโลกรัมละกว่า 13 บาท สมาคมผู้ผลิตอาหารสัตว์ไทยสุดทน ลั่นเหมือนถูกมัดมือมัดเท้าจากมาตรการรัฐ เร่งยื่นหนังสือ “ด่วนที่สุด” ถึงกระทรวงพาณิชย์ เรียกร้องแก้ปัญหาและทำลายพฤติกรรมมาเฟียทันที ก่อนห่วงโซ่การผลิตอาหารหยุดชะงักและเกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์ตายยกประเทศ 

นายพรศิลป์ พัชรินทร์ตนะกุล นายกสมาคมผู้ผลิตอาหารสัตว์ไทย เปิดเผยว่า ได้รับข้อร้องเรียนอย่างหนักจากสมาชิก ถึงความยากลำบากในการหาซื้อข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ โดยเฉพาะในช่วงนี้ที่มีการกักตุนข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ เพื่อเรียกร้องราคาขยับสูงขึ้น โดยมีเป้าสูงกว่า 13 บาท/กก. จากปกติควรจะอยู่ที่ 11 บาท/กก.ในช่วงนี้ ซ้ำขู่ไม่ส่งข้าวโพดเข้าโรงงาน ระบุโรงงานอาหารสัตว์ไม่มีทางเลือกอื่น เนื่องจากถูกมัดมือมัดเท้าจากมาตรการรัฐหลายมาตรการ จึงต้องร้องขอความช่วยเหลือด่วนที่สุดไปยังกรมการค้าภายใน กระทรวงพาณิชย์

“การกักตุนข้าวโพดเลี้ยงสัตว์เกิดผลประโยชน์กับกลุ่มพ่อค้าคนกลางเท่านั้น ไม่เกิดประโยชน์กับเกษตรกรผู้ปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์แม้แต่บาทเดียว เพราะผลผลิตข้าวโพดทั้งหมดอยู่ในมือพ่อค้าคนกลางหมดแล้ว ราคาข้าวโพดที่ขยับขึ้นแค่กิโลกรัมละ 1 บาท คิดเป็นเม็ดเงินที่ต้องจ่ายเพิ่มขึ้นถึง 5,000 ล้านบาท ซึ่งถือเป็นภาระต้นทุนของเกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์ สถานการณ์เช่นนี้ดูเหมือนจะกลับไปใกล้เคียงกับเมื่อ 2 ปีที่ผ่านมาหรืออาจเลวร้ายยิ่งกว่า เพราะธุรกิจอาหารสัตว์ขาดทุนสะสมและมีการปิดโรงงานและขายกิจการไปแล้วหลายแห่ง เกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์ก็ขาดทุนและเลิกเลี้ยงกันไปจนนับไม่ถ้วน” นายพรศิลป์ กล่าว

ทั้งนี้ สิ่งที่เอื้อประโยชน์ให้พ่อค้าคนกลางสามารถมีพฤติกรรมกักตุนข้าวโพดเพื่อเก็งกำไรได้มีหลายประการ อาทิ

1.ผลผลิตข้าวโพดไทยมีแนวโน้มลดลง และจะออกสู่ตลาดอีกครั้งกลางเดือนกันยายน ช่วงนี้จึงเข้าสู่ภาวะขาดแคลนวัตถุดิบยาวนานกว่า 3 เดือน เปิดโอกาสให้มีการกักตุนสินค้า

2.โรงงานอาหารสัตว์ไม่มีทางเลือกในการนำเข้าวัตถุดิบทดแทน เพราะถูกบีบด้วย “มาตรการควบคุมการนำเข้าข้าวสาลี 3 : 1 ส่วน”  ด้วยข้อกำหนดให้ซื้อข้าวโพดภายในประเทศก่อน เพื่อนำไปใช้แลกนำเข้าข้าวสาลี แต่โรงงานไม่มีข้าวโพดเพียงพอ จึงเท่ากับถูกบังคับให้ซื้อข้าวโพดจากพ่อค้าในราคาที่เขาต้องการก่อน เป็นสาเหตุหลักให้พ่อค้าชะลอการส่งข้าวโพดเข้าโรงงานเพื่อดึงราคาให้สูงขึ้นอีก

3.ราคาวัตถุดิบทดแทนปรับตัวสูงขึ้น สงครามระหว่างรัสเซีย-ยูเครน ค่าระวางเรือ ค่าเงินบาทที่อ่อนตัว รวมถึงสถานการณ์เพาะปลูกข้าวสาลีที่มีแนวโน้มลดน้อยลง ส่งผลให้ราคาข้าวสาลีนำเข้าอยู่ที่ 12 บาท/กก. พ่อค้าคนกลางทราบถึงสถานการณ์นี้เป็นอย่างดี จึงตั้งราคาขายข้าวโพดไว้ที่ 13 บาท/กก. สูงกว่าราคานำเข้าข้าวสาลี เพราะหากไม่ซื้อข้าวโพดก่อนก็ไม่สามารถนำเข้าข้าวสาลีได้

4.จากนโยบายรัฐที่มุ่งแก้ไขปัญหาฝุ่น PM2.5 โดยกระทรวงเกษตรฯ ผลักดันการหยุดรับซื้อข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ที่มีการเผาแปลงปลูก ซึ่งสมาคมผู้ผลิตอาหารสัตว์ไทยขานรับและสนับสนุนนโยบายดังกล่าว ทำให้พ่อค้าเร่งทำการกักตุนข้าวโพด เพราะรู้ดีว่าข้าวโพดที่โรงงานจะรับซื้อได้นั้น จะมีปริมาณลดน้อยลง เพราะไม่สามารถซื้อข้าวโพดที่ผ่านการเผาแปลงได้

นายพรศิลป์ ระบุว่า การแก้ปัญหานี้ได้ดีที่สุดคือ กระทรวงพาณิชย์ต้องปลดล็อกมาตรการนำเข้าข้าวสาลี 3 : 1 ส่วนในทันที เพื่อให้มีปริมาณข้าวสาลีเข้ามาเป็นทางเลือก คลายความกดดันในด้านปริมาณที่ขาด และลดสิ่งที่เอื้อให้พ่อค้าคนกลางทำการกักตุนเก็งกำไร แม้ราคาข้าวสาลี ณ ตอนนี้จะสูงถึง 12 บาท/กก. ก็หลีกเลี่ยงไม่ได้ที่จะต้องนำเข้า มิฉะนั้นจะไม่มีวัตถุดิบที่จะใช้ในการผลิต ย้ำว่ากระทรวงพาณิชย์ ต้องดำเนินการในเรื่องนี้ “ทันที” เพื่อไม่ให้สายพานการผลิตหยุดชะงัก นอกจากนี้ ต้องพิจารณาปลดมาตรการนำเข้าอื่นๆ โดยเฉพาะการนำเข้าข้าวโพดภายใต้กรอบ WTO เพื่อรองรับนโยบายไม่รับซื้อข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ที่มีการเผาแปลงปลูก ซึ่งจะทำให้ข้าวโพดที่ซื้อขายในระบบหายไปกว่า 2 ล้านตันด้วย 

“หากยังปล่อยให้สถานการณ์กักตุนนี้ยืดเยื้อต่อไป จะเกิดผลกระทบรุนแรงต่อห่วงโซ่การผลิตอาหารทั้งระบบ  เกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์ไม่สามารถประกอบอาชีพต่อได้ โดยเฉพาะกลุ่มผู้เลี้ยงหมูรายย่อยที่ขาดทุนมาก่อนหน้า จากต้นทุนสูง และจากปัญหาหมูเถื่อน ที่สุดแล้วเศรษฐกิจชาติจะพังไม่เป็นท่า ไม่คุ้มเลยถ้าจะมัวอุ้มกลุ่มพ่อค้าคนกลางกลุ่มเดียวแบบนี้” นายพรศิลป์ กล่าว

เห็นข่าวพ่อค้าเรียกร้องให้โรงงานอาหารสัตว์รับซื้อข้าวโพดทุกเมล็ด รวมข้าวโพดที่รุกป่าและเผาแปลงด้วย สะท้อนความไม่เข้าใจสิ่งที่โลกต้องการ เมินเฉยต่อการรักษาสิ่งแวดล้อม แบบนี้จะพากันพังกันทั้งระบบ เพราะโลกไม่มีที่ยืนให้ข้าวโพดรุกป่าและเผาตอซังอีกแล้ว ซ้ำยังให้ข้อมูลบิดเบือนราคาขายหน้าโรงงานว่าข้าวโพดที่นำเข้าจากเมียนมานั้น มีราคาต่ำกว่า 9 บาท/กก. ทั้งที่จริงๆ แล้วขายได้สูงกว่า 10 บาท/กก. มาตั้งแต่ พ.ย.2566 ซึ่งเป็นความร่วมมือในการรับซื้อข้าวโพดเลี้ยงสัตว์จาก“เกษตรกรไทย” ในการประชุมร่วมกับรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ เมื่อวันที่ 17 พฤศจิกายน 2566

อันที่จริงการเรียกร้องให้รับซื้อข้าวโพดเมียนมาในราคาเท่ากับข้าวโพดไทย เท่ากับให้คนไทยพยุงราคาช่วยเกษตรกรเมียนมาด้วยซึ่งไม่ใช่เรื่องที่สมควรจะเป็น แต่ทุกวันนี้ต้องยอมรับว่ายังไม่สามารถแยกเมล็ดไทยกับเมียนมาออกจากกันได้ ทำให้กลุ่มพ่อค้าสามารถ “ยัดไส้” ข้าวโพดเมียนมาให้เป็นข้าวโพดไทยได้ (แม้ในช่วงที่ไม่อนุญาตนำเข้า) ซึ่งไม่เป็นธรรมกับคนไทย ไม่เป็นธรรมกับเกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์ของไทยที่ต้องแบกภาระช่วยเกษตรกรเมียนมา ขณะที่ต้องเสียส่วนต่างกำไรให้เข้ากระเป๋า “พ่อค้าพืชไร่” เรื่อยมา

ปัจจุบันภาครัฐมีการกำกับดูแลการนำเข้าข้าวโพดอยู่แล้วในระดับหนึ่ง มีการจำกัดระยะเวลานำเข้าได้เพียง 8 เดือน (1 ก.พ.- 31 ส.ค.) และผู้นำเข้าต้องแจ้งขอผ่านกรมปศุสัตว์ก่อน ตัวเลขการนำเข้าและมูลค่านำเข้าข้าวโพดในเดือน ก.พ.-มี.ค.2567 พบว่าไทยมีการนำเข้าจากเพื่อนบ้านรวมจำนวน 595,098 ตัน ในราคากก.ละ 9.50 บาท นำมาขายให้โรงงานอาหารสัตว์ ในราคาสูงกว่า 10 บาท/กก.ดังกล่าวข้างต้น

เหตุปะทะรุนแรงตามแนวชายแดนไทย-เมียนมา ฝั่งเมียวดี ส่งผลผู้นำเข้าข้าวโพดเลี้ยงสัตว์จากเมียนมาเปลี่ยนเส้นทางจากด่านแม่สอด ไปนำเข้าทางด่านระนอง-ด่านแม่สายแทน รวมถึงเปลี่ยนวิธีขนส่งเป็นการขนส่งทางเรือทั้งหมด ลดปัญหาการลักลอบนำเข้าตามเส้นทางธรรมชาติไปได้มาก แต่หากสงครามยุติ การลักลอบก็อาจกลับมาเกิดขึ้นได้อีก ทางที่ดีที่สุดคือการเร่ง “ขึ้นทะเบียนผู้นำเข้า” เพื่อการตรวจสอบและแยกแยะข้าวโพดนำเข้าออกจากข้าวโพดไทยให้ชัดเจน แก้ปัญหาการ “ยัดไส้” กินส่วนต่าง ขณะที่โรงงานอาหารสัตว์ทุกแห่งกล่าวตรงกันว่า “ยินดีที่จะช่วยเหลือเกษตรกรไทย ไม่ใช่เกษตรกรจากเมียนมา หรือกลุ่มคนบางกลุ่ม เพราะภาระต้นทุนส่วนนี้จะตกไปอยู่กับเกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์และผู้บริโภคไทย”

ทำไมจึงไม่อยากมีส่วนร่วมพัฒนาเกษตรกรไทย?

การเรียกร้องของพ่อค้าพืชไร่ก่อเกิดคำถามมากมายว่า เหตุใดคนกลุ่มนี้จึงไม่ต้องการมีส่วนร่วมพัฒนาเกษตรกรผู้ปลูกข้าวโพดไทยให้ยุติการเผาตอซังและลดคาร์บอน เพื่อรักษาไว้ซึ่งสิ่งแวดล้อมให้คนรุ่นหลัง รวมถึงตอบโจทย์การค้าตามทิศทาง EU Green Deal ที่ประเทศคู่ค้าอย่างสหภาพยุโรปต้องการ เหตุใดจึงเรียกร้องแต่ราคา ราคา ราคา โดยไม่เห็นแก่อนาคตของเกษตรกรผู้ปลูกข้าวโพดของไทยเลยแม้แต่น้อย อย่าลืมว่าโลกไม่มีที่ยืนให้วัตถุดิบที่ทำลายสิ่งแวดล้อม เมื่อวันที่กฎหมาย EU บังคับใช้ พืชผลของไทยที่ไม่สามารถแสดงการปล่อยคาร์บอนได้อย่างเหมาะสมจะไม่มีใครรับซื้ออีกต่อไป

ขณะที่วันนี้หลายฝ่ายทั้งภาครัฐ เช่น กรมปศุสัตว์ กรมวิชาการเกษตร มกอช. ฯลฯ รวมถึงภาคเอกชน เช่น สมาคมผู้ผลิตอาหารสัตว์ไทย กำลังร่วมกันวางยุทธศาสตร์ในการพัฒนา GAP (Good Agriculture Practice) เพื่อเกษตรกรไทย รวมถึงการนำโมเดล Corn Traceability ที่ประสบความสำเร็จแล้วมาเป็นต้นแบบในการพัฒนา นอกจากนี้ ยังประสานความร่วมมือกับผู้รับซื้อในประเทศเพื่อนบ้านให้ร่วมกันลดมลพิษที่เกิดจากการเผาแปลงเกษตร แก้ปัญหาฝุ่นควันข้ามแดน เห็นความพยายามของทุกภาคส่วนเช่นนี้แล้ว ยังสงสัยอยู่ว่าจะสะกิดต่อมสำนึกของคนบางกลุ่มได้บ้างหรือไม่

ยืนยันอีกครั้งว่าต่อไปแวดวงอุตสาหกรรมนี้จะไม่มีการคุยเรื่องราคาจนกว่าจะพิสูจน์ได้ว่าข้าวโพดที่นำมาขายนั้นเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมอย่างแท้จริง

โดย : ดำรง พงษ์ธรรม

กรมปศุสัตว์ร่วมมือเครือข่ายกำชับมาตรการไม่รับซื้อข้าวโพดจากการเผา ตามนโยบาย “ไม่เผา เราซื้อ” มุ่งแก้ปัญหาฝุ่นพิษ PM 2.5 อย่างยั่งยืน

นายสัตวแพทย์สมชวน รัตนมังคลานนท์ อธิบดีกรมปศุสัตว์ กล่าวว่า ตามที่รัฐบาลและนโยบายของร้อยเอก ธรรมนัส พรหมเผ่า รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้มีมาตรการกำชับห้ามนำเข้าข้าวโพดที่มาจากประเทศเพื่อนบ้านที่มีการเผา และที่มีกระบวนการผลิตที่เกี่ยวข้องกับการเผา โดยมุ่งแก้ปัญหาภาวะโลกร้อนและการแก้ปัญหาฝุ่นพิษ PM 2.5 อย่างยั่งยืนนั้น กรมปศุสัตว์รับสนองนโยบายและได้ดำเนินการอย่างจริงจังเคร่งครัด

    
นายสัตวแพทย์โสภัชย์ ชวาลกุล รองอธิบดีกรมปศุสัตว์ กล่าวเพิ่มเติมว่า กรมปศุสัตว์เร่งดำเนินการเพื่อหารือกับหน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง ในวันที่ 30 เมษายน 2567 ณ กรมปศุสัตว์ เพื่อภาคเกษตรมีการผลิตที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม อาหารปลอดภัยและผลิตได้อย่างยั่งยืน โดยร่วมหาแนวทางการจัดการวัตถุดิบอาหารสัตว์ เพื่อลดปัญหาฝุ่นพิษ PM 2.5 มีหน่วยงานที่เกี่ยวข้องจากกรมวิชาการเกษตร กรมส่งเสริมสหกรณ์ สำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ สมาคมผู้ผลิตอาหารสัตว์ไทย สมาคมส่งเสริมผู้ใช้วัตถุดิบอาหารสัตว์ ซึ่งจากการหารือได้มีแนวทางดำเนินการ ดังนี้ 1) กรมวิชาการเกษตรทำแนวทางการรับรองกระบวนการผลิตข้าวโพดเมล็ดแห้งแบบไม่เผาโดยหลักเกณฑ์การรับรองผู้ที่ได้รับการรับรองจะต้องเป็นผู้ที่ได้รับการรับรองมาตรฐานการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีสำหรับข้าวโพดเมล็ดแห้ง (GAP) และเพิ่มเติมกระบวนการผลิตข้าวโพดเมล็ดแห้งแบบไม่เผาตามหลักเกณฑ์ วิธีการที่กำหนด 2) สำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ ทบทวนหลักเกณฑ์การปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีสำหรับข้าวโพดเมล็ดแห้งแบบไม่เผา ซึ่งขณะนี้อยู่ระหว่างจัดทำการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีสำหรับข้าวโพดเมล็ดแห้งแบบไม่เผา ซึ่งจะมีการจัดประชุมในวันที่ 9 พ.ค. 67 โดยใช้มาตรฐานสินค้าเกษตร มกษ.4402-2553 ฉบับเดิมมาปรับปรุงเพิ่มเติม ซึ่งการดำเนินการดังกล่าวยังเป็นแบบสมัครใจ โดยจะมีการประเมินผลการดำเนินการก่อนจะมีการนำไปใช้แบบภาคบังคับ 3) กรมปศุสัตว์และสมาคม ร่วมประสานแจ้งหน่วยงานบริษัทต่างๆ ที่รับซื้อวัตถุดิบอาหารสัตว์ให้รับซื้อและสนับสนุนวัตถุดิบอาหารสัตว์ ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ ที่ไม่มาจากการเผาหรือเกี่ยวข้องกับการเผา และหาข้อมูลเกี่ยวกับจำนวนพื้นที่ที่ได้มาตรฐาน GAP และไม่มีการเผา ไม่ได้มาตรฐาน GAP แต่มีการเผา/ไม่มีการเผา

    
ทั้งนี้ ให้ทุกหน่วยงานร่วมมือกันดำเนินการอย่างเร่งด่วน นำข้อมูลและความคืบหน้าการดำเนินการมารายงานการประชุมครั้งหน้ากำหนดวันที่ 23 พฤกษาคม 2567 เพื่อปฏิบัติได้อย่างเป็นรูปธรรมมีประสิทธิภาพสอดคล้องกับบริบทในพื้นที่และสภาพแวดล้อมของประเทศไทย สามารถแก้ปัญหาภาวะโลกร้อนและลดปัญหาฝุ่นพิษ PM 2.5 ได้อย่างยืนต่อไป ด้วยนโยบาย “ไม่เผา เราซื้อ”

การที่เมืองใดเมืองหนึ่งของประเทศไทย ติดอันดับโลกด้านฝุ่นพิษ PM2.5 ไม่ใช่เรื่องน่ายินดี แต่เป็นเรื่องจำเป็นต้องได้รับการแก้ไขอย่างเร่งด่วน จากทุกภาคส่วน จากคนทุกคนที่ร่วมหายใจบนแผ่นดินนี้ ในส่วนของภาครัฐมีความพยายามในการออกกฎหมาย การแก้ปัญหาเฉพาะหน้า ระดมความช่วยเหลือด้านต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นการสนับสนุนเจ้าหน้าที่ดับไฟป่า ตลอดจนการรณรงค์กิจกรรมใดๆ ที่จะทำให้ลดปัญหาฝุ่นควัน เช่น การรณรงค์ใช้รถไฟฟ้า แทนน้ำมัน เป็นต้น 

ห่วงโซ่การผลิตอาหาร เป็นภาคส่วนหนึ่งที่ถูกพาดพิงว่ามีส่วนในการสนับสนุนให้เกิด PM2.5 และก็เป็นอีกภาคส่วนหนึ่งที่สามารถแสดงความรับผิดชอบออกมาได้อย่างชัดเจน พร้อมลงมือแก้ไขทันทีในส่วนที่ตนจะทำได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ผู้ที่มีส่วนในการ “รับซื้อ” พืชวัตถุดิบอาหารสัตว์ ทั้งเพื่อช่วยให้โลกลดปริมาณฝุ่น และเพื่อตอบโจทย์ความต้องการของคู่ค้าในสหภาพยุโรป ที่ต้องตรวจสอบย้อนกลับได้ว่ากระบวนการผลิตอาหารของประเทศไทยนั้นไม่ก่อมลพิษ

มาตรการนี้มี “ผู้ประกอบการรายใหญ่” ของไทย ดำเนินโครงการจัดหาข้าวโพดยั่งยืนมาหลายปีแล้ว สามารถทำระบบตรวจสอบย้อนกลับข้าวโพด (corn traceability) ได้อย่างมีประสิทธิภาพเป็นตัวอย่างให้อีกหลายบริษัทเดินตาม ซึ่งมีวิธีดำเนินการที่น่าสนใจ ดังนี้  

1.ในฐานะผู้รับซื้อ ภาคเอกชนดังกล่าว ทำการตั้งกติกาการรับซื้อให้ ผู้ขายเมล็ดข้าวโพด แสดงเอกสารสิทธิ์ของที่ดินที่ปลูก เพื่อยืนยันว่าเป็นข้าวโพดจากที่ดินที่ไม่รุกป่า และจูงใจด้วยราคารับซื้อที่สูงกว่าข้าวโพดทั่วไป รวมถึง ปฎิเสธ การรับซื้อข้าวโพดทุกเมล็ดที่ไม่มีเอกสารสิทธิแสดง

2.สร้างแอพพลิเคชั่น For Farm ให้เกษตรกรยืนยันตัวตนและแปลงปลูก โดยมีข้อมูลความรู้ที่จะสนับสนุนประสิทธิผลการปลูกข้าวโพดให้เกษตรกรด้วย เช่น ปริมาณน้ำฝน ราคารับซื้อ ขณะเดียวกันก็จัดทีมลงพื้นที่ให้ความรู้กับเกษตรกรอย่างต่อเนื่อง ถึงการปลูกข้าวโพดโดยไม่มีการเผาแปลงนั้น สามารถเพิ่มผลผลิตได้ขนาดไหน บนปัจจัยใดบ้าง เป็นการปลูกข้าวโพดแบบไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม ที่จะสร้างรายได้มั่นคงให้แก่เกษตรกรอย่างยั่งยืน  

3.ใช้ “เทคโนโลยีภาพถ่ายดาวเทียม” โดยดึงจุด Hotspot จาก NASA-FIRMS สำหรับตรวจสอบจุดความร้อน หากพบจุดความร้อนในแปลงปลูกที่ลงทะเบียนไว้ จะมีมาตรการตักเตือน ซึ่งหากทำซ้ำจะถูกตัดออกจากรายชื่อเกษตรกรที่จะสามารถขายเมล็ดข้าวโพดให้บริษัทได้เป็นเวลา 1 ปี

4.เมื่อถึงขั้นตอนการรับซื้อ จะเชื่อมโยงทุกการซื้อขายเข้าสู่เทคโนโลยีบล็อกเชน รวบรวมข้อมูลทั้งหมด ตั้งแต่แปลงเพาะปลูก ผ่านการขนส่งจนถึงโรงงานอาหารสัตว์ เพื่อความโปร่งใส

ข้อดีอีกข้อที่จะช่วยสังคมลดมลพิษ PM2.5 ได้คือ การที่แอพพลิเคชั่น For Farm สามารถใช้เป็นแหล่งแจ้งเบาะแสการเผาแปลง โดยผู้พบการเผาสามารถถ่ายรูปเป็นหลักฐาน พร้อมแจ้งข้อมูลและระบุตำแหน่งจีพีเอสของแปลงที่เผา ผ่านทางแอพพลิเคชั่น   หากตรวจสอบแล้วพบว่าเป็นแปลงของเกษตรกรที่ลงทะเบียนกับบริษัทไว้ก็จะดำเนินการตักเตือนตามขั้นตอน แต่หากพบว่าเป็นแปลงของผู้อื่นก็จะประสานงานไปยังหน่วยงานภาครัฐที่กำกับดูแลเรื่องนี้ นับเป็นอีกข้อดีในการช่วยสังคมสอดส่องดูแลเพื่อลดปัญหา PM2.5 ได้อีกทางหนึ่ง 

เท่านี้ก็มั่นใจได้ว่าข้าวโพดที่ผู้ประกอบการรายดังกล่าวใช้ ไม่ได้ปลูกในพื้นที่ที่รุกป่าหรือเผาแปลง นับเป็นบทพิสูจน์ความตั้งใจที่จะช่วยให้ประเทศไทยลดการเผาแปลงเกษตรในที่โล่ง มาตรการนี้ยังขยายผลไปใช้ในประเทศเพื่อนบ้าน เพื่อจัดหาข้าวโพดที่ตรวจสอบย้อนกลับได้เช่นเดียวกัน

อย่างไรก็ตาม การเผาแปลงในที่โล่ง ยังเกิดขึ้นอยู่ในพืชชนิดอื่นๆ ด้วย เช่น นาข้าว ไร่อ้อย ซึ่งต้องรอดูผู้เกี่ยวข้อง แสดงความรับผิดชอบออกมาอย่างเป็นรูปธรรมเช่นนี้บ้าง ต้องหันมาช่วยกันคนละไม้คนละมืออย่างจริงจัง เพื่อช่วยกันลดปัญหา PM2.5 ที่น่ากลัวมากขึ้นทุกวัน

โดย : สมรรถพล ยุทธพิชัย

ธ.ก.ส.เติมทุนกว่า 2,000 ล้านบาท รักษาเสถียรภาพผลผลิตข้าวโพดเลี้ยงสัตว์และมันสำปะหลัง ปีการผลิต 66/67 ผ่านสินเชื่อเพื่อรวบรวมข้าวโพดเลี้ยงสัตว์และมันสำปะหลัง เพื่อใช้เป็นทุนหมุนเวียนให้กับสถาบันเกษตรกรในการรับซื้อ รวบรวมและแปรรูปผลผลิตจากเกษตรกรรายย่อย วงเงินรวม 1,500 ล้านบาท อัตราดอกเบี้ย ร้อยละ 1 ต่อปี และโครงการเพิ่มประสิทธิภาพการเพาะปลูกมันสำปะหลัง วงเงินรวม 690 ล้านบาท อัตราดอกเบี้ย MRR-3 ต่อปี แจ้งความประสงค์ขอสินเชื่อได้ที่ ธ.ก.ส. ทุกสาขาทั่วประเทศ ตั้งแต่วันนี้เป็นต้นไป

นายสุนัน พงศ์ประยูร ผู้ช่วยผู้จัดการธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธ.ก.ส.) เปิดเผยว่า รัฐบาลได้มอบหมายให้ ธ.ก.ส. ดำเนินมาตรการรักษาเสถียรภาพผลผลิตข้าวโพดเลี้ยงสัตว์และมันสำปะหลัง ปีการผลิต 66/67 วงเงินรวม 2,190 ล้านบาท เพื่อสร้างความเข้มแข็งให้กับสถาบันเกษตรกรในการรับซื้อ รวบรวมและแปรรูปผลผลิตข้าวโพดเลี้ยงสัตว์และมันสำปะหลัง รวมถึงการเพิ่มประสิทธิภาพผลผลิตเกษตรกร เพื่อสร้างเสถียรภาพด้านราคาและเพิ่มคุณภาพผลผลิตในการจำหน่ายในตลาดทั้งในและต่างประเทศ ได้แก่ 1.โครงการสินเชื่อเพื่อรวบรวมข้าวโพดเลี้ยงสัตว์และสร้างมูลค่าเพิ่มโดยสถาบันเกษตรกร ปี 2565/66 วงเงิน 1,000 ล้านบาท เพื่อให้สถาบันเกษตรกรมีเงินทุนหมุนเวียนในการรับซื้อ รวบรวมหรือแปรรูปข้าวโพดเลี้ยงสัตว์จากเกษตรกรผู้ขึ้นทะเบียนเกษตรกรผู้ปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ ปีการผลิต 2566/67 กับกรมส่งเสริมการเกษตร คุณสมบัติผู้เข้าร่วมโครงการ ต้องเป็นสหกรณ์การเกษตร กลุ่มเกษตรกร และวิสาหกิจชุมชน ที่ประกอบธุรกิจเกี่ยวกับข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ ทั้งการรับซื้อ รวบรวม แปรรูป หรือใช้เป็นวัตถุดิบในการผลิตอาหารสัตว์ วงเงินแบ่งตามประเภทลูกค้า ได้แก่ 1) สหกรณ์การเกษตร วงเงินไม่เกิน 300 ล้านบาท 2) กลุ่มเกษตรกร วงเงินไม่เกิน 20 ล้านบาท และ 3) วิสาหกิจชุมชน วงเงินไม่เกิน 5 ล้านบาท อัตราดอกเบี้ยร้อยละ 4.50 ต่อปี โดยสถาบันเกษตรกรจ่ายดอกเบี้ยเพียงร้อยละ 1 ต่อปี และส่วนที่เหลือรัฐบาลรับหน้าที่ชดเชยให้ระยะเวลาไม่เกิน 12 เดือน แจ้งความประสงค์ขอสินเชื่อได้ตั้งแต่วันนี้จนถึง 31 พฤษภาคม 2567

2.โครงการสินเชื่อเพื่อรวบรวมมันสำปะหลังและสร้างมูลค่าเพิ่มโดยสถาบันเกษตรกร ปี 2566/67 วงเงินรวม 500 ล้านบาท เพื่อสนับสนุนเงินทุนให้กับสถาบันเกษตรกรในการรับซื้อหรือรวบรวมผลผลิตมันสำปะหลัง จากเกษตรกรผู้ขึ้นทะเบียนเกษตรกรผู้ปลูกมันสำปะหลัง ปีการผลิต 2566/67 กับกรมส่งเสริมการเกษตร คุณสมบัติผู้เข้าร่วมโครงการ ต้องเป็นชุมนุมสหกรณ์การเกษตร สหกรณ์การเกษตร กลุ่มเกษตรกร และวิสาหกิจชุมชน ที่ประกอบธุรกิจเกี่ยวกับมันสำปะหลัง ทั้งการรับซื้อ รวบรวม แปรรูป หรือใช้มันสำปะหลังเป็นวัตถุดิบในการสร้างผลิตภัณฑ์ อัตราดอกเบี้ยร้อยละ 4.50 ต่อปี โดยสถาบันเกษตรกรจ่ายดอกเบี้ยเพียงร้อยละ 1 ต่อปี และส่วนที่เหลือรัฐบาลรับหน้าที่ชดเชยให้ระยะเวลาไม่เกิน 12 เดือน แจ้งความประสงค์ขอสินเชื่อได้ตั้งแต่วันนี้จนถึง 30 มิถุนายน 2567

3.โครงการเพิ่มประสิทธิภาพการเพาะปลูกมันสำปะหลังปี 2566/67 วงเงินรวม 690 ล้านบาท เพื่อสนับสนุนเงินทุนให้กับเกษตรกรผู้ปลูกมันสำปะหลัง วงเงินรายละไม่เกิน 230,000 บาท อัตราดอกเบี้ย MRR-3 ต่อปี (ปัจจุบัน MRR เท่ากับร้อยละ 6.975) โดยรัฐบาลรับหน้าที่ชดเชยดอกเบี้ยให้ร้อยละ 3 ต่อปี ระยะเวลา 24 เดือน โดยเกษตรกรที่เข้าร่วมมาตรการพักหนี้เกษตรกรรายย่อยมีสิทธิ์ในการยื่นขอสินเชื่อได้ แจ้งความประสงค์ได้ตั้งแต่วันนี้จนถึง 30 กันยายน 2567

ทั้งนี้คาดว่า 3 โครงการดังกล่าว จะช่วยดูดซับปริมาณผลผลิตในช่วงที่ผลผลิตออกมาจำนวนมากและราคาตกต่ำ อันเป็นการสนับสนุนให้สถาบันเกษตรกรได้ทำหน้าที่เป็นกลไกในการสร้างเสถียรภาพด้านราคา และเพิ่มอำนาจต่อรองทางการตลาด รวมถึงเพิ่มทางเลือกในการจำหน่ายผลผลิตและช่วยสร้างรายได้ให้กับเกษตรกรรายย่อยอีกด้วย สำหรับผู้ที่สนใจเข้าร่วมโครงการสามารถติดต่อได้ที่ ธ.ก.ส. ทุกสาขาทั่วประเทศ หรือสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ Call Center 02-555-0555

#ธกส #ข้าวโพด #เกษตรกร