โครงการพระราชดำริเขาชะงุ้มฯ จัดกิจกรรมสอนการนำหญ้าแฝกมาทำเป็นผลิตภัณฑ์สินค้า ของที่ระลึก แก่ผู้ที่สนใจ สามารถนำไปทำเป็นอาชีพเสริมเพิ่มรายได้ หรือ จะรับหญ้าแฝกไปปลูกเพื่อตัดใบนำมาควั่นขายส่งโครงการฯ
หญ้าแฝกถือเป็นหญ้าที่มีประโยชน์ช่วยป้องกันการชะล้างพังทลายของหน้าดิน ช่วยกักเก็บตะกอนดิน ลดความแรงของน้ำไหล และยังเป็นพืชที่มีระบบรากลึก เป็นพืชที่มีใบยาวตั้งตรง ขึ้นเป็นกอหนาแน่น ที่สำคัญยังทนสภาพแล้งได้ดี ที่นี่ยังปลูกแฝกหลายสายพันธุ์ เพื่อนำมาปรับปรุงพัฒนาที่ดินเสื่อมโทรม ที่ศูนย์ศึกษาวิธีการฟื้นฟูที่ดินเสื่อมโทรมเขาชะงุ้ม อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ต.เขาชะงุ้ม อ.โพธาราม จ.ราชบุรี ได้มองเห็นความสำคัญของหญ้าแฝกด้วยประโยชน์มากมาย จึงมีแนวคิดนำใบหญ้าแฝกมาพัฒนาสร้างเป็นผลิตภัณฑ์ ของใช้ ของที่ระลึกจากฝีมือการสอนของ นางนิตยา ตุ้ยเจริญ อดีตข้าราชการครูเกษียณอายุราชการ ประธานกลุ่มหญ้าแฝกโครงการพระราชดำริเขาชะงุ้ม อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ที่ได้รวมกลุ่มมีสมาชิกกว่า 30 ราย สอนการทำหญ้าแฝกแก่ผู้ที่สนใจอยากเรียนรู้งานฝีมือการใช้หญ้าแฝกมาสานเป็น กระเป๋า หมวก ตุ๊กตา และของใช้ ของที่ระลึก โดยยังใช้เมล็ดพันธุ์ไม้ภายในโครงการฯ มาสร้างสรรค์ชิ้นงานแฮนด์เมด ทำเป็นพวงกุญแจในรูปแบบต่าง ๆ ได้อย่างสวยงามน่ารัก
อาจารย์นิตยา ตุ้ยเจริญ ประธานกลุ่มหญ้าแฝกโครงการพระราชดำริเขาชะงุ้ม กล่าวว่า ที่นี่เป็นโครงการพระราชดำริ ที่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยดเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ 9 พระองค์ได้มีพระราชดำริให้ปลูกแฝกหลายสายพันธุ์ หลังเกษียณอายุราชการได้มาตั้งกลุ่มหญ้าแฝก มีสมาชิกกว่า 30 คน ในพื้นที่มาช่วยงานกัน โดยมีวิทยากรจาก จ.นครราชสีมา เข้ามาสอนการทำหญ้าแฝกในรูปผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ทั้งวิธีการคัดเลือกหญ้าแฝก โดยแฝกที่ทำนั้นจะใช้พันธุ์สงขลา 3 มีใบที่มีลักษณะไม่บาดมือ ใช้ระยะพอเหมาะไม่แก่ไม่อ่อนเกินไป นำมาคัดแยกเป็น 3 ระยะ ตั้งแต่ใบที่ 1-5 ใบที่ 1 จะอยู่บนยอดสุดเป็นใบแฝกที่มีลักษณะอ่อนกว่าที่สุด เรียงลงมาเป็นระยะของแต่ละใบ จากนั้นมัดเป็นกำของใบแฝกแต่ละระยะ เพื่อง่ายต่อการนำมาสานเป็นเชือกใช้ทำผลิตภัณฑ์ที่ต้องการ ใบแฝกที่อยู่บนสุดจะมีความเหนียวนำมาควั่นเชือกได้ขนาดไซส์เอสเล็กสุด เวลาขึ้นชิ้นงานจะมีความละเอียดสวยงาม หลังจากที่มัดเป็นกำแล้วจะนำไปต้มในกระทะประมาณ 1 ชั่วโมง มีลักษณะเป็นสีเขียวเข้ม พอได้ที่จึงนำไปน็อกน้ำเย็นเพื่อให้สีของหญ้าแฝกเกาะตัวกันดี นำไปผึ่งตากแดดให้แห้งแล้วให้นำไปเก็บไว้ในกล่องได้นานหลายปี จากนั้นนำมาควั่นเป็นเชือกตามขนาดไซส์ เล็ก กลาง ใหญ่ นำมาขึ้นรูปตามจินตนาการ
นอกจากนี้ ยังใช้เมล็ดพันธุ์ไม้เช่น เมล็ดลูกปาล์มฟ็อกซ์เทล ทำเป็นนกฟรามิงโก้ ส่วนลูกหูกวางเอามาทำเป็นปลา ตัวแมลงปอ พวงกุญแจ กระเป๋า และผลิตภัณฑ์ไม้ลูกเล็กๆทำเป็นชิ้นงานของที่ระลึก โดยที่โครงการพระราชดำริจะปลูกหญ้าแฝกไว้ สมาชิกบางคนได้นำหญ้าแฝกที่โครงการแจกฟรีนำไปปลูกที่บ้าน และได้ฟั่นเชือกเอามาส่งโครงการรับซื้อเมตรละ 4 บาท ผู้อายุ หรือ นักเรียนที่สนใจ สามารถเชิญไปเป็นวิทยากรสอนให้ได้ การปลูกประมาณ 3เดือนก็ตัดนำมาทำผลิตภัณฑ์สร้างงานได้แล้ว โดยพันธุ์แฝกที่ใช้จะเป็นพันธุ์จากสงขลา 3 มีลักษณะใบใหญ่ มีความนุ่ม และพันธุ์สุราษฎร์ธานี ลักษณะใบจะคล้ายกันแต่ละมีลักษณะใบเล็กกว่า เวลาสานจะมีลักษณะใบที่สม่ำเสมอ ชิ้นงานออกมาสวยงาม
สำหรับขั้นตอน หลังจากได้ใบหญ้าแฝกที่แห้งแล้ว เวลาจะนำมาทำเป็นผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ให้นำไปแช่น้ำเพื่อให้มีความเหนียวก่อน แล้วจึงนำเข็มเล็ก ๆ มากรีดที่ใบหญ้าแฝกเป็นเส้นเล็กควั่นเป็นเชือกให้มีลักษณะเป็นเกลียวตามขนาดที่ต้องการ นำใบแฝกที่กรีดเป็นเส้นแบ่ง ออกเป็นสองข้าง ๆ ละเท่า ๆ กันม้วนเกลียวให้พันเข้าหากัน ความยาวตามไซส์ที่ต้องการ เตรียมขึ้นชิ้นงานตามจินตนาการได้อย่างสวยงาม สินค้าจากหญ้าแฝกมีราคาตั้งแต่ 20 บาท จนถึงหลักร้อยบาท ซึ่งถือเป็นหญ้าที่มีความมหัศจรรย์ในการป้องกันการพังทลายของดิน และยังสามารถนำมาต่อยอด สร้างรายได้ให้แก่เกษตรกร ชาวบ้าน และ ผู้ที่สนใจอยากนำหญ้าแฝกมาสร้างงาน สร้างอาชีพได้อย่างยั่งยืน
สำหรับผู้สนใจอยากศึกษาเรียนรู้ สามารถติดต่อได้ที่ศูนย์ศึกษาวิธีการฟื้นฟูที่ดินเขาชะงุ้ม อันเนื่องมาจากพระราชดำริ เบอร์ 032-240803 หรือ เพจ ศูนย์ศึกษาวิธีการฟื้นฟูที่ดินเสื่อมโทรมเขาชะงุ้ม อันเนื่องมาจากพระราชดำริ