ดนตรี/ทิวา สาระจูฑะ
ปี 1963 เคียว ซากาโมโตะ นำเพลง “Sukiyaki” ขึ้นอันดับ 1 บิลบอร์ด และได้รับความนิยมไปทั้งโลก ทำให้ผู้คนในซีกโลกตะวันตกได้รับรู้ความไพเราะของดนตรีจากซีกโลกตะวันออก
ปลายทศวรรษ 1970 เรียวอิชิ ซากาโมโตะ นำดนตรีญี่ปุ่นก้าวไปไกลกว่าในเชิงลึก ไม่ใช่เพียงแค่เพลงป๊อปธรรมดา
ในปี 1970 ซากาโมโตะ (ไม่ได้เป็นญาติกับคนแรก) เข้าเรียนที่ โตเกียว เนชั่นแนล ยูนิเวอร์ซิตี้ อ็อฟ ไฟน์ อาร์ทส์ แอนด์ มิวสิค จนจบปริญญาตรีสาขาการประพันธ์ดนตรี และปริญญาโทด้านดนตรีอีเล็คทรอนิกส์และชนกลุ่มน้อย มีความรู้กว้างขวางในดนตรีดั้งเดิมของหลายชาติพันธุ์ ทั้งญี่ปุ่น, อินเดียน และแอฟริกัน เช่นเดียวกับได้รับอิทธิพลดนตรีคลาสสิคัล
หลังจากทำงานเป็นนักดนตรีรับจ้างบันทึกเสียงในห้องอัดอยู่ระยะหนึ่ง ซากาโมโตะ ร่วมกับเพื่อนนักดนตรี ฮารุโอมิ โฮโซโน่ และ ยูกิฮิโร ทาคาฮาชิ ก่อตั้งวง วายเอ็มโอ ในปี 1977 ใช้เวลาไม่นาน พวกเขาก็ประสบความสำเร็จเป็นที่รู้จักระดับสากล วายโอเอ็ม มีส่วนสำคัญในการบุกเบิกสายดนตรีอีเล็คทรอนิกส์ อย่าง อีเล็กโทรป๊อป/เทคโนป๊อป, ซินท์ป็อป, ไซเบอร์พังก์, แอมเบียนต์เฮาส์ และอีเล็กโทรนิกา ผลงานของพวกเขาก้าวนำวงการดนตรี และมีอิทธิพลข้ามเขตไปถึงดนตรีแขนงต่างๆ
ซากาโมโตะ เป็นคนแต่งเพลงฮิตหลายเพลงของวง เพลง "Technopolis" (1979) ที่เขาแต่ง ได้รับยกย่องว่าเป็นเพลงที่มีส่วนสำคัญในการพัฒนาดนตรีเทคโน ขณะที่ "Behind the Mask" (1978) เพลงฮิทระดับนานาชาติ เป็นซินท์ป๊อปที่ ซากาโมโตะ ร้องผ่านเครื่องโวโคเดอร์ และภายหลังถูกนำไปคัฟเวอร์โดยศิลปินหลายราย รวมถึง ไมเคิล แจ็คสัน และ เอริค แคลปตัน
ซากาโมโตะ จัดเป็นศิลปินแรงเหลืออีกคน เขาทำงานสร้างสรรค์มากมาย ขณะที่ทำงานของวง วายเอ็มโอ เขาก็มีผลงานอัลบั้มเดี่ยวออกมาอยู่เป็นระยะ และยังได้ร่วมงานกับศิลปินชั้นนำชาวตะวันตก อย่าง เดวิด ซิลเวียน, ยูสซู เอ็น’ดัวร์, ทอล์คกิง เฮ้ดส์, เอเดรียน เบลิว แห่ง คิง คริมสัน, โธมัส ดอลบี, อิกกี้ ป๊อป และ ไบรอัน วิลสัน แห่ง เดอะ บีช บอยส์ เป็นต้น แสดงถึงความสามารถที่ได้การยอมรับของเขา
ด้วยหน้าตาที่ดูสุขุม มีความนิ่งลึก ซากาโมโตะ ถูกเลือกให้แสดงหนังเรื่องแรก Merry Christmas, Mr. Lawrence (1983) คู่กับ เดวิด โบวี และยังถูกเสนอชื่อเข้าชิงรางวัลหลายสถาบันในฐานะผู้ทำดนตรีประกอบหนังเรื่องนี้ด้วย เพลงธีมจากหนัง "Forbidden Colours" ถูกตัดออกมาเป็นซิงเกิล และก็กลายเป็นเพลงฮิตในที่สุด
จากนั้น ซากาโมโตะ ก็มีงานดนตรีประกอบหนังตามมาเป็นระยะ เขาได้รางวัล ออสการ์ สาขาดนตรีประกอบยอดเยี่ยมจาก The Last Emperor (1987) นอกจากนี้ก็มีอีกหลายเรื่องที่ตามมา เช่น The Sheltering Sky (1990), Little Buddha (1993) และ The Revenant (2015) เช่นเดียวกับการทำเพลงในงานพิธีใหญ่ๆ ซากาโมโตะ ประพันธ์ดนตรีในพิธีเปิดโอลิมปิกที่เมืองบาร์เซโลน่า ประเทศสเปน เมื่อปี 1992 และ "Energy Flow" (1999) เป็นเพลงบรรเลงเพลงแรกที่ขึ้นอันดับ 1 ในประวัติศาสตร์ของตารางอันดับเพลง เจแปน โอริคอน
ซากาโมโตะ ได้รางวัลจากการสร้างสรรค์ผลงานมากมาย เขายังเคลื่อนไหวด้านสังคมด้วยการเป็นสมาชิกคนสำคัญของ องค์กรต่อต้านนิวเคลียร์, ต่อต้านการตั้งฐานทัพทหารอเมริกันขึ้นมาใหม่ในโอกินาวา, วิพากษ์วิจารณ์กฎหมายลิขสิทธิ์อย่างรุนแรง และหลังสุดก่อนจะเสียชีวิต เมื่อต้นเดือนมีนาคม 2023 เขาทำจดหมายถึงผู้ว่าราชการกรุงโตเกียว เรียกร้องให้ปลูกต้นไม้และพัฒนาด้านสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติในโตเกียว
แม้งานจะหลั่งไหลออกมาไม่ขาดสาย แต่สภาพร่างกายของ ซากาโมโตะ ก็ตรวจพบความไม่ปกติ เริ่มจากเดือนมิถุนายน 2014 ซากาโมโตะ หายไปปีหนึ่งหลังจากพบว่าเป็นมะเร็งที่ช่องคอ ปีถัดมา เขากลับมาพร้อมการประกาศว่าดีขึ้น แข็งแรง และมีพลังพร้อมจะทำงาน ก่อนจะออกอัลบั้ม Async (2017)
ตอนต้นปี 2021 เขาประกาศทางเพจทางการของตนว่า เขาหายจากมะเร็งที่หลอดคอแล้ว แต่มาพบมะเร็งที่ลำไส้อีก และบอกหลังประสบความสำเร็จในการผ่าตัดว่า จะต้องมีโปรแกรมดูแลรักษาต่อไป “จากตอนนี้ ผมจะมีชีวิตเคียงคู่ไปกับมะเร็ง แต่ผมหวังว่าจะมีเวลาทำดนตรีได้นานขึ้นอีกหน่อย” และเดือนมกราคมที่ผ่านมา ซากาโมโตะ ออกอัลบั้มสุดท้ายของเขาที่ใช้ชื่อเป็นหมายเลขว่า 12 (2023)
เรียวอิชิ ซากาโมโตะ เสียชีวิตในโตเกียว เมื่อวันที่ 28 มีนาคม 2023 ในวัย 71 ปี แต่ความตายของเขาถูกประกาศต่อสาธารณชนภายหลังในวันที่ 2 เมษายน หลังจากพิธีศพที่ทำกันภายในครอบครัวผ่านไปแล้ว
ความตายของ เรียวอิชิ ซากาโมโตะ ไม่ใช่ทำให้ญี่ปุ่นสูญเสียตำนานดนตรีของประเทศเท่านั้น โลกก็สูญเสียนักคิดสร้างสรรค์ทางดนตรีเช่นกัน แต่สิ่งที่เขาสร้างสรรค์ไว้มากมายจะถูกต่อยอดไปถึงอนาคต และบางอย่างที่เขาสร้างไว้ในอดีต ยังคงนำหน้ายุคสมัยอยู่ในปัจจุบัน